Viện Di truyền Nông nghiệp; Sở KH&CN BG

* Tính cấp thiết nghiên cứu công trình:
Tại huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang người dân coi cây Sâm Núi Dành như một loại kỳ dược và đã có cách đây hơn nghìn năm. Tương truyền rằng có thời kỳ mẹ Vua Tự Đức bị loà mắt, nhiều thuốc thang chữa trị mà vẫn không khỏi, năm đó may nhờ có Sâm Núi Dành do quan lại trong vùng tiến Vua mà mắt bà sáng lại. Từ ấy Sâm Núi Dành trở thành sản vật quý tiến Vua hằng năm. Người dân thường dùng cho những căn bệnh thông thường như ho, cảm sốt, đau đầu, nhất là đối với trẻ nhỏ. Tuy nhiên, hiện nay chưa có một nghiên cứu khoa học nào về phân bố, phân loại, đặc tính sinh học, dược tính, giá trị trong y dược của loài Sâm Núi Dành nên loài sâm quý này vẫn là một ẩn số. Vì vậy, Trung tâm Thực nghiệm Sinh học Nông nghiệp Công nghệ cao triển khai đề tài: “Nghiên cứu, đánh giá, bảo tồn và khai thác phát triển nguồn gen cây Sâm Núi Dành phân bố trên địa bàn tỉnh Bắc Giang”
* Những thành tựu đã đạt được
- Tính khoa học:
+ Các quy trình công nghệ nhân giống đã được nghiên cứu từ quy mô phòng thí nghiệm và hoàn thiện ở quy mô sản xuất nên đảm bảo tính ổn định và làm chủ được trong điều kiện sản xuất quy mô lớn. Các quy trình này đã được công nhận cấp cơ sở.
+ Công trình đã đăng ký Bảo hộ giống được Văn phòng Bảo hộ giống cây trồng - Cục Trồng trọt - Bộ Nông nghiệp & PTNT chấp nhận đơn năm 2018 (số 27/QĐ ngày 12 tháng 01 năm 2017).
+ Công trình đã đăng được 03 bài báo, các bài báo đều có tính khoa học và thực tiễn cao: 01 bài báo trong nước, 02 bài báo nước ngoài, đào tạo được 01 Thạc sĩ và 01 cử nhân chuyên nghành Công nghệ Sinh học:
+ Đề tài đã xây dựng được 02 quy trình: Quy trình kĩ thuật nhân giống cây Sâm Nam Núi Dành trong điều kiện in vivo, in vitro.
- Tính mới, tính sáng tạo:
Đây là một nghiên cứu hoàn toàn mới về đối tượng là cây Sâm Nam Núi Dành, khẳng định được giá trị của cây Sâm Nam núi Dành bằng minh chứng khoa học, từ đó là cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo ở trong nước và trên Thế giới.
- Khả năng áp dụng:
Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ giúp cho các doanh nghiệp sản xuất dược liệu có cơ sở khoa học đề phát triển thành một ngành công nghiệp dược liệu trong tỉnh, từ đó sẽ nâng cao thu nhập của doanh nghiệp cũng như người dân và đóng góp vào ngân sách của tỉnh Bắc Giang cũng như toàn xã hội
- Hiệu quả kinh tế, kỹ thuật, xã hội:
+ Sâm Nam núi Dành là dược liệu quý, có tiềm năng thị trường tương đối lớn nên việc nhân giống, trồng và sơ chế cây Sâm Nam núi Dành sẽ góp phần tạo sinh kế cho nông dân địa phương trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nâng cao thu nhập, góp phần xóa đói giảm nghèo.
+ Kết quả nghiên cứu của đề tài đã mở ra một hướng đi đầy triển vọng nhằm giải quyết nhiều vấn đề mà ngành y dược đang gặp khó khăn đó là: xác định được thành phần hóa dược từ đó làm rõ dược tính của cây Sâm Nam Núi Dành; đưa ra phương pháp bảo tồn loài cây thuốc quý đang trên bờ vực tuyệt chủng này.
+ Nâng cao trình độ của người dân trồng dược liệu thông qua công tác bảo tồn nguồn gen tại địa phương. Phát triển nhân rộng và quảng bá được giống Sâm Nam Núi Dành chất lượng cao cho tỉnh Bắc Giang, từ đó góp phần bảo vệ môi trường sinh thái địa phương, bảo tồn đa dạng sinh học và phủ xanh đồi núi, chống biến đổi khí hậu.
- Địa chỉ ứng dụng công trình:
Thôn Đồng Sen – Xã Việt Lập – Huyện Tân Yên – Tỉnh Bắc Giang

Giải Khuyến khích