Submitted by
khcn
on
Thuộc giải thưởng KHCN
Địa chỉ
Chi cục Chăn nuôi và Thú y Bắc Giang
Nhóm tác giả
Lê Văn Dương
Hoàng Văn Dư
Nguyễn Mạnh Hiền
Thuyết minh tóm tắt
* Tính cấp thiết nghiên cứu công trình:
Tỉnh Bắc Giang là tỉnh có ngành chăn nuôi lợn phát triển, là một trong ba tỉnh có tổng đàn lợn tốp đầu của cả nước. Song song với sự phát triển chăn nuôi thì tình hình dịch bệnh trên đàn lợn cũng diễn biến hết sức phức tạp, trong đó Hội chứng tiêu chảy ở lợn luôn là mối lo ngại thường trực. Hội chứng tiêu chảy là hội chứng nguy hiểm làm 70 - 80 nghìn con lợn mắc bệnh và 5 nghìn – 6 nghìn con lợn chết mỗi năm. Lợn mắc bệnh nếu không được điều trị kịp thời sẽ chết nhanh, chết nhiều do lợn bị mất nước, mất chất điện giải, suy kiệt; bên cạnh đó người chăn nuôi tốn kém nhiều chi phí để phòng trị bệnh nếu không xác định đúng nguyên nhân gây bệnh, đúng phác đồ điều trị. Xuất phát từ thực tiễn nêu trên cho thấy việc cần thiết phải nghiên cứu một cách cơ bản hệ thống về bệnh tiêu chảy, xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh và đề ra các phác đồ điều trị bệnh hiệu quả, do đó chúng tôi triển khai nghiên cứu đề tài: "Phân lập, xác định vai trò gây bệnh của vi khuẩn Echerichia Coli (E.coli) gây tiêu chảy ở lợn con tại một số huyện của tỉnh Bắc Giang và biện pháp phòng trị".
* Những thành tựu đã đạt được
- Tính khoa học:
Công trình kết hợp nghiên cứu dịch tễ học thực địa và nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đã xác định được vi khuẩn E.coli có vai trò chủ đạo là nguyên nhân gây ra tiêu chảy với 218 chủng E.coli gây bệnh phân lập được. Các chủng E.coli gây bệnh phân lập được thuộc các serotype O8, O111, O138, O139, O141 và O149 với các yếu tố gây bệnh chủ yếu là F4, F18; độc tố LT, độc tố STa, STb. Các chủng vi khuẩn E.coli phân lập được được lưu giữ có giá trị khoa học to lớn trong việc sản xuất chế tạo vắc xin phòng bệnh.
Kết quả làm kháng sinh đồ đồi với vi khuẩn E.coli phân lập tại tỉnh Bắc Giang cho thấy các chủng vi khuẩn E.coli phân lập được rất mẫn cảm với một số loại kháng sinh: Ceftiofur, Amikacin… và kháng mạnh với Tetracyclin, Ampicillin, Sulfamethoxazole, Timethoprim. Đây là cơ sở khoa học để lựa chọn kháng sinh xây dựng phác đồ điều trị hiệu quả. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa và giá trị lâu dài đối với ngành chăn nuôi của tỉnh Bắc Giang.
- Tính mới, tính sáng tạo:
Là công trình nghiên cứu một cách cơ bản và hệ thống về Hội chứng tiêu chảy ở lợn trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Là công trình đầu tiên xác định nguyên nhân, vai trò gây bệnh của vi khuẩn E.coli, nuôi cấy, phân lập, xác định đặc tính sinh vật, hóa học, các serotype, độc lực và độ mẫm cảm với kháng sinh của các chủng vi khuẩn phân lập được; Là công trình đột phá trong nghiên cứu từ đó đưa ra được 04 phác đồ điều trị với bệnh tiêu chảy ở lợn hiệu quả, giảm chi phí điều trị, tăng tỷ lệ sống của lợn con.
- Khả năng áp dụng:
Kết quả nghiên cứu của công trình đã được ứng dụng rộng rãi trong phòng chống dịch bệnh tiêu chảy ở lợn trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Bốn phác đồ điều trị bệnh tiêu chảy, quy trình phòng chống dịch bệnh tiêu chảy ở lợn của công trình nghiên cứu vẫn nguyên giá trị và hiện tại được nhiều công ty, hợp tác xã, trại, hộ chăn nuôi áp dụng. Các chủng vi khuẩn phân lập từ tỉnh Bắc Giang được lưu giữ tại Viện Thú y Quốc gia và được ứng dụng chế tạo vắc xin phòng bệnh E.coli, tiêu chảy lợn con. Kết quả của đề tài có khả năng áp dụng tại tất cả các trang trại chăn nuôi lợn trên địa bàn tỉnh Bắc Giang và có ý nghĩa thực tiến lâu dài đối với ngành chăn nuôi của tỉnh.
- Hiệu quả kinh tế, kỹ thuật, xã hội:
Kết quả nghiên cứu của đề tài là cơ sở khoa học để Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh tham mưu cho Sở Nông nghiệp và PTNT xây dựng quy trình, phương án phòng chống dịch bệnh, giảm thiểu thiệt hại do dịch bệnh gây ra góp phần thúc đẩy chăn nuôi phát triển.
Hiệu quả kinh tế của đề tài thể hiện bằng việc nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống dịch bệnh; tăng tỷ lệ điều trị khỏi bệnh giảm tỷ lệ chết vì bệnh tiêu chảy ở lợn con. Vì vậy, số lợn còn sống đến cai sữa/ổ tăng mạnh từ 9,1 con/ổ năm 2010 lên 11,5 con/ổ năm 2020. Theo thống kê hàng năm có 8 - 10 nghìn con lợn mắc bệnh tiêu chảy đã được điều trị khỏi nhờ áp dụng các phác đồ điều trị của công trình nghiên cứu khoa học này mang lại hiệu quả kinh tế từ 8 đến 10 tỷ đồng mỗi năm.
Quy trình phòng chống dịch bệnh tiêu chảy hàng năm được tuyên truyền tập huấn cho hàng nghìn lượt trại hộ chăn nuôi, làm chuyển biến nhận thức của người chăn nuôi về phòng chống dịch bệnh. Dịch bệnh tiêu chảy ở lợn được kiểm soát, giúp người dân yên tâm đầu tư vào sản xuất chăn nuôi lợn, tạo công ăn việc làm đảm bảo an sinh xã hội. Đây là hiệu quả xã hội nổi bật của công trình. Thêm vào đó có 3 thạc sỹ và 6 sinh viên đại học tốt nghiệp cùng với kết quả nghiên cứu này góp phần nâng cao hiệu quả xã hội của công trình.
- Địa chỉ ứng dụng công trình:
1.Công ty Cổ phần Giống chăn nuôi Bắc Giang – Thọ Xương, tp. Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang;
2.Trại lợn giống ông bà, các trại lợn nái, thịt của Công ty THHH Hải Thịnh – Đồng Tâm, Thường Thắng, Hiệp Hòa, Bắc Giang;
3.Hệ thống trại lợn Hợp tác xã nông nghiệp hữu cơ Bình Minh
4. HTX lợn sạch Tân Yên - Ngọc Châu, Tân Yên, Bắc Giang
5.Trại lợn Chăn nuôi nông hộ: Trần Văn Tú – Tổ dân phố Vàng- Bích Động Việt Yên Bắc Giang
Tỉnh Bắc Giang là tỉnh có ngành chăn nuôi lợn phát triển, là một trong ba tỉnh có tổng đàn lợn tốp đầu của cả nước. Song song với sự phát triển chăn nuôi thì tình hình dịch bệnh trên đàn lợn cũng diễn biến hết sức phức tạp, trong đó Hội chứng tiêu chảy ở lợn luôn là mối lo ngại thường trực. Hội chứng tiêu chảy là hội chứng nguy hiểm làm 70 - 80 nghìn con lợn mắc bệnh và 5 nghìn – 6 nghìn con lợn chết mỗi năm. Lợn mắc bệnh nếu không được điều trị kịp thời sẽ chết nhanh, chết nhiều do lợn bị mất nước, mất chất điện giải, suy kiệt; bên cạnh đó người chăn nuôi tốn kém nhiều chi phí để phòng trị bệnh nếu không xác định đúng nguyên nhân gây bệnh, đúng phác đồ điều trị. Xuất phát từ thực tiễn nêu trên cho thấy việc cần thiết phải nghiên cứu một cách cơ bản hệ thống về bệnh tiêu chảy, xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh và đề ra các phác đồ điều trị bệnh hiệu quả, do đó chúng tôi triển khai nghiên cứu đề tài: "Phân lập, xác định vai trò gây bệnh của vi khuẩn Echerichia Coli (E.coli) gây tiêu chảy ở lợn con tại một số huyện của tỉnh Bắc Giang và biện pháp phòng trị".
* Những thành tựu đã đạt được
- Tính khoa học:
Công trình kết hợp nghiên cứu dịch tễ học thực địa và nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đã xác định được vi khuẩn E.coli có vai trò chủ đạo là nguyên nhân gây ra tiêu chảy với 218 chủng E.coli gây bệnh phân lập được. Các chủng E.coli gây bệnh phân lập được thuộc các serotype O8, O111, O138, O139, O141 và O149 với các yếu tố gây bệnh chủ yếu là F4, F18; độc tố LT, độc tố STa, STb. Các chủng vi khuẩn E.coli phân lập được được lưu giữ có giá trị khoa học to lớn trong việc sản xuất chế tạo vắc xin phòng bệnh.
Kết quả làm kháng sinh đồ đồi với vi khuẩn E.coli phân lập tại tỉnh Bắc Giang cho thấy các chủng vi khuẩn E.coli phân lập được rất mẫn cảm với một số loại kháng sinh: Ceftiofur, Amikacin… và kháng mạnh với Tetracyclin, Ampicillin, Sulfamethoxazole, Timethoprim. Đây là cơ sở khoa học để lựa chọn kháng sinh xây dựng phác đồ điều trị hiệu quả. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa và giá trị lâu dài đối với ngành chăn nuôi của tỉnh Bắc Giang.
- Tính mới, tính sáng tạo:
Là công trình nghiên cứu một cách cơ bản và hệ thống về Hội chứng tiêu chảy ở lợn trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Là công trình đầu tiên xác định nguyên nhân, vai trò gây bệnh của vi khuẩn E.coli, nuôi cấy, phân lập, xác định đặc tính sinh vật, hóa học, các serotype, độc lực và độ mẫm cảm với kháng sinh của các chủng vi khuẩn phân lập được; Là công trình đột phá trong nghiên cứu từ đó đưa ra được 04 phác đồ điều trị với bệnh tiêu chảy ở lợn hiệu quả, giảm chi phí điều trị, tăng tỷ lệ sống của lợn con.
- Khả năng áp dụng:
Kết quả nghiên cứu của công trình đã được ứng dụng rộng rãi trong phòng chống dịch bệnh tiêu chảy ở lợn trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Bốn phác đồ điều trị bệnh tiêu chảy, quy trình phòng chống dịch bệnh tiêu chảy ở lợn của công trình nghiên cứu vẫn nguyên giá trị và hiện tại được nhiều công ty, hợp tác xã, trại, hộ chăn nuôi áp dụng. Các chủng vi khuẩn phân lập từ tỉnh Bắc Giang được lưu giữ tại Viện Thú y Quốc gia và được ứng dụng chế tạo vắc xin phòng bệnh E.coli, tiêu chảy lợn con. Kết quả của đề tài có khả năng áp dụng tại tất cả các trang trại chăn nuôi lợn trên địa bàn tỉnh Bắc Giang và có ý nghĩa thực tiến lâu dài đối với ngành chăn nuôi của tỉnh.
- Hiệu quả kinh tế, kỹ thuật, xã hội:
Kết quả nghiên cứu của đề tài là cơ sở khoa học để Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh tham mưu cho Sở Nông nghiệp và PTNT xây dựng quy trình, phương án phòng chống dịch bệnh, giảm thiểu thiệt hại do dịch bệnh gây ra góp phần thúc đẩy chăn nuôi phát triển.
Hiệu quả kinh tế của đề tài thể hiện bằng việc nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống dịch bệnh; tăng tỷ lệ điều trị khỏi bệnh giảm tỷ lệ chết vì bệnh tiêu chảy ở lợn con. Vì vậy, số lợn còn sống đến cai sữa/ổ tăng mạnh từ 9,1 con/ổ năm 2010 lên 11,5 con/ổ năm 2020. Theo thống kê hàng năm có 8 - 10 nghìn con lợn mắc bệnh tiêu chảy đã được điều trị khỏi nhờ áp dụng các phác đồ điều trị của công trình nghiên cứu khoa học này mang lại hiệu quả kinh tế từ 8 đến 10 tỷ đồng mỗi năm.
Quy trình phòng chống dịch bệnh tiêu chảy hàng năm được tuyên truyền tập huấn cho hàng nghìn lượt trại hộ chăn nuôi, làm chuyển biến nhận thức của người chăn nuôi về phòng chống dịch bệnh. Dịch bệnh tiêu chảy ở lợn được kiểm soát, giúp người dân yên tâm đầu tư vào sản xuất chăn nuôi lợn, tạo công ăn việc làm đảm bảo an sinh xã hội. Đây là hiệu quả xã hội nổi bật của công trình. Thêm vào đó có 3 thạc sỹ và 6 sinh viên đại học tốt nghiệp cùng với kết quả nghiên cứu này góp phần nâng cao hiệu quả xã hội của công trình.
- Địa chỉ ứng dụng công trình:
1.Công ty Cổ phần Giống chăn nuôi Bắc Giang – Thọ Xương, tp. Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang;
2.Trại lợn giống ông bà, các trại lợn nái, thịt của Công ty THHH Hải Thịnh – Đồng Tâm, Thường Thắng, Hiệp Hòa, Bắc Giang;
3.Hệ thống trại lợn Hợp tác xã nông nghiệp hữu cơ Bình Minh
4. HTX lợn sạch Tân Yên - Ngọc Châu, Tân Yên, Bắc Giang
5.Trại lợn Chăn nuôi nông hộ: Trần Văn Tú – Tổ dân phố Vàng- Bích Động Việt Yên Bắc Giang
Đạt giải Tỉnh
Giải nhì